Sosyo-ekonomik hayat, birçok değeri içinde barındırır. Hayata mana ve değer katan insan, ihtiyaca göre eşyayı üreten ve kullanan bir varlıktır. Toplumlar ve mekânlar, tarih boyunca öne çıkan ürün ve olaylar ile anılmaktadır. Hereke deyince de ikinci kelime İpekHalı olmaktadır. Kalite ve devamlılık, bir ürünün çağları aşmasına vesile olmaktadır.
Sosyal hayatın içindeki değişimler ürün süreçlerini de etkilemektedir. İletişim ve reklam çağında ürünlerin tanıtımları ihmal edilecek olursa, sahte veya daha değersiz ürünler, sizin ürününüzü gölgede bırakabilir. Hayat, bir şekilde devam ediyor, kalıcı eser bırakabilen unutulmaz. Hereke İpekHalısı için de gerekli ihya ve tanıtım faaliyetlerine ağırlık verilmelidir.
İnsan ve üretim arasında sıkı bir ilişki vardır. Her insanın kabiliyet ve kapasitesine göre eser ortaya koyması ve üretime katkı sağlaması beklenir. Bir ihtiyacı karşılamasının yanında sanat eseri şeklinde de ele alınabilecek ipek halı için uluslararası turizm ve pazarlama alanlarına da yönelinilmelidir.
Çağlar boyunca Türk sanatının en güçlü olduğu ve özgün eserler ortaya koyduğu alanlardan birisi de dokuma sanatıdır. Özellikle halı sanatının Türklerde köklü bir geçmişe sahip olduğu bilinmektedir (Demirbulat vd, 2015).
El sanatları ürünleri, sanatsal ve estetik değerlerinin yanında, ekonomi, istihdam, yöredeki hammaddelerin kullanılması, çok büyük bir yatırım sermayesi gerektirmemesi, buna karşılık önemli bir gelir getirmesi, ulusal kültür mirasımızın korunması, gelenek ve göreneklerimizin yaşatılması açılarından da hayatî öneme sahiptir. Hereke’de ipek halı dokumacılığı yanında kilim dokumacılığı da desteklenerek, milyarlarca gelir elde edilmesi mümkün görülmektedir (Özcüre-Yavuz, 2006).
Hereke’nin on yıl önceye kadar, Cumartesi ve Pazar günleri, halı pazarındaki canlılık ve para akışı sebebiyle bankaları açılan yerleşim yerlerinden olduğu belirtilmektedir.
İpek, İpekYolu gibi dünya ticaret tarihinin akışında önemli bir oluşuma isim olmuş bir değerdir. Tarihteki öneminin yanında günümüzde de yeniden canlandırma projeleri ile gündeme gelen İpek Yolu’nun barındırdığı birçok anlam vardır (Işık-Gökçe, 2016). Bu değerleri yaşatmak ve canlılığını daha güçlü hale getirmek sosyo-ekonomik bir vazifedir.
El halısında “düğüm” vazgeçilmez bir özelliktir. Tek düğüm ve çift düğüm meselesi, el halısı usta ve üstatlarınca bilinen bir husustur. Düğümlü halının OrtaAsya’da, Türklerin yaşadığı bölgelerde ortaya çıkıp buradan dünyaya yayıldığını öğreniyoruz (Deniz, 2005).
Halı, evlerimizin vaz geçilmez eşyalarındandır. Misafir odalarını gösteren en önemli unsurlardan birisidir halı. El emeği, göz nuru ipek halının kıymetini ehli bilir. Bu bilinci yaygınlaştırmak için her birimize görevler düşmektedir.
Hereke İpekHalısı ile ilgili; üretim, iyileştirme, tanıtım, pazarlama gibi çalışmalar, bölge ve Türkiye ekonomisinin canlanması ve istihdam açısından da önem arz etmektedir.
Dr. Hüseyin Emin SERT