“Tarihimi Öğreniyor, Tabiatı Seviyorum” “SAKARYA MEYDAN MUHAREBESİ’NİN ÖNEMİ VE ŞEHİTLİKLERİN GENÇLERE TANITILMASI”
Sosyal Sorumluluk Projesi Hakkında
Avrasya Gazete, Radyo ve Televizyon Yayıncıları Derneği olarak “Tarihimi Öğreniyor, Tabiatı Seviyorum” sosyal sorumluluk projemiz, İçişleri Bakanlığı Dernekler Dairesi Başkanlığı tarafından PRODES projesi kapsamında desteklenmiştir. “Sakarya Meydan Muharebesi’nin Önemi ve Şehitliklerin Gençlere Tanıtılması” adı ile desteklenen projemiz, bir yıl süre ile devam ederek birçok başarılı çalışmalar yapılmıştır.
Tarihimizin dönüm noktası olan Viyana’da başlayan çekilmenin, 238 yıl sonra durdurulduğu ve karşı taarruza geçildiği Sakarya Meydan Muharebesi ile ilgili belgesel çekimleri, arşiv araştırmaları, seminerler, konferanslar, çalıştay, gençlerle şehitliklerin gezilmesi ve şehitliklere fidan dikilmesi gibi başarılı çalışmalara imza atılarak örnek bir proje gerçekleştirilmiştir. Proje kapsamında hazırlanan bu kitapta yapılan çalışmalara yer verilmiştir. Ayrıca www.sakaryazaferi.com web sayfası hazırlanarak tüm çalışmalar sosyal medya aracılığıyla kamuoyu ile paylaşılmış ve kalıcı hale getirilmiştir.
Proje çalışmalarına Sakarya Meydan Muharebesi’nin nerede yapıldığı anketi ile başlamıştık. Anketlerde Sakarya Meydan Muharebesi’nin nerede yapıldığının yeteri kadar bilinmediği ortaya çıkmıştır. Sakarya Meydan Muharebesi, Kurtuluş̧ Savaşı’nın dönüm noktası, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun başlangıcıdır. Sakarya Meydan Muharebesi, düşmanın Ankara yakınlarında Polatlı ve Haymana’da durdurulduğu alandır. 22 gün, 22 gece süren Polatlı, Haymana ve Sakarya Ovası bölgelerindeki savaş, 5700’den fazla şehit verilerek kazanılmıştır. Savaşın yapıldığı bölge, Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından 08.02.2015 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan kararla tarihi milli park ilan edilmiştir.
Sakarya Meydan Muharebesi ile ilgili farkındalık oluşturacak projemize destek olan İçişleri Bakanlığı Dernekler Dairesi Başkanlığı ile ilgili kısa bir bilgi vermek istiyoruz.
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI DERNEKLER DAİRESİ BAŞKANLIĞI
31.07.2003 tarihinde çıkartılan 4970 sayılı yasa ile 3152 sayılı İçişleri Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’da yapılan düzenleme ile İçişleri Bakanlığı’nda Dernekler Dairesi Başkanlığı’nın yeri ve görevleri belirlenmiştir.
Çağdaş dünya ile bütünleşmiş güçlü bir sivil toplum oluşumuna katkıda bulunmak ve sivil topluma rehberlik ederek ortak akla ulaşmak amacında olan İçişleri Bakanlığı Dernekler Dairesi Başkanlığı, toplumsal örgütlenmeyi destekleyerek katılımcı demokrasinin kökleşmesine ve toplumun yaşam kalitesinin yükseltilmesine katkıda bulunmayı vizyon olarak benimsemiştir.
İçişleri Bakanlığı Dernekler Dairesi Başkanlığı, kurumsal kapasitelerin geliştirilmesi, kamu ile olan ilişkilerinin artırılması ve karar alma mekanizmalarına aktif katılım sağlanması gibi çeşitli amaçlarla derneklerin faaliyetlerini desteklemektedir.
Bu kapsamda Dernekler Dairesi Başkanlığı, 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 29’uncu maddesine dayanılarak hazırlanan ve 03/07/2006 tarihli ve 2006/10656 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan “Dernek, Vakıf, Birlik Kurum, Kuruluş, Sandık ve Benzeri Teşekküllere Genel Yönetim Kapsamındaki Kamu İdarelerinin Bütçelerinden Yardım Yapılması Hakkında Yönetmelik”in 10’uncu maddesine dayanılarak hazırlanan, “İçişleri Bakanlığı Bütçesinden Derneklere Yardım Yapılması Hakkında Yönerge” çerçevesinde, derneklere hazırladıkları projeleri gerçekleştirmek üzere mali yardım yapmaktadır.
“TARİHİMİ ÖĞRENİYOR, TABİATI SEVİYORUM” PROJESİ
“Sakarya Meydan Muharebesi’nin önemi ve şehitliklerin gençlere tanıtılması” projesinin amacı, konusu, gerekçesi ve hedefi ile ilgili özet bilgiler.
tab
Sakarya Meydan Muharebesi, Kurtuluş̧ Savaşı’nın dönüm noktası olarak görülmektedir ve Kurtuluş̧ Savaşı’nda çok önemli bir yeri bulunmaktadır. Sakarya Meydan Muharebesi ile ilgili Genelkurmay Askeri Tarih arşivlerindeki belgelerden de yararlanılarak oluşturulacak proje, gençlere tarih bilinci verilmesine vesile olacaktır. Arşiv belgeleri ışığı altında gençlere, Kurtuluş Savaşı’nın nasıl vatan bir sevgisi ile kazanıldığı anlatılacaktır. Bu proje ile milli ve manevi tarih bilincinin oluşturulması ile birlikte Sakarya Meydan Muharebesi’nin geçtiği Polatlı, Haymana ve Sakarya Ovası bölgelerinde tarihin yeniden yaşatılması ve bu büyük zaferin yeni nesillerle tanıtılması amaçlanmıştır. Milletimizin kaderini değiştiren bu önemli zaferin gelecek nesillere aktarılması çok önemlidir.
Projenin Konusu
Kurtuluş̧ Savaşı’nın en önemli bölümünü oluşturan Sakarya Meydan Muharebesi ile ilgili araştırmalar yapılarak, proje kapsamında belgesel çekimi ile doğrudan bölgenin ve maneviyatının gençlere aktarılması ve genç̧ nesillere vatan sevgisi ile ilgili tarihi ve kültürel değerlerin öğretilmesi ve tarih bilincinin olumlu yönde gelişmesine katkıda bulunulması projenin konusunu oluşturmaktadır.
Projenin Gerekçesi
Kurtuluş Savaşının en önemli dönüm noktası olan Sakarya Meydan Muharebesi’nde olduğu gibi 15 Temmuz hain darbe kalkışmasında gençlerimiz ikinci bir milli kurtuluş mücadelesi ile toplara ve tanklara direnerek çok önemli bir kahramanlık örneği sergilemiştir. Gençlerimizin ve topyekun milletimizin kahramanlık duygusunu ve vatan severlik bilincini kuvvetlendirmek için tarih ve kültür bilinci çok önemli bir yer tutmaktadır. Bu kapsamda projenin en önemli gerekçesi, tarihinden kopuk olarak yetişmiş genç nesillere medeniyetinin yardımlaşma, dayanışma, kahramanlık, vatanseverlik, devlet ve millet sevgisi gibi birleştirici milli değerlerinin hatırlatılması ve tanıtılması ile tarih bilincinin oluşturulmasıdır.
Proje Hedefleri
1- Sakarya Meydan Muharebesi’nin öneminin bir kez daha tüm boyutları ile araştırılmasını ve gençlere milli kurtuluş ruhu verilmesini sağlamak.
2- Sakarya Meydan Muharebesi alanlarının gezdirilmesi ile gençlere vatan sevgisinin verilmesini sağlamak.
3- Gençlere, Kurtuluş Savaşı’nda, Sakarya Ovalarında, Duatepe’de, Karatepe’de ve Haymana Dağları’nda şehit olan ecdadını öğreterek, gençlerin tarihe, milli kültüre ve topluma aidiyet duygusunu arttırmak.
4- Tarihimizin birleştirici rolünü kullanarak, Türkiye Cumhuriyeti devletini tüm tehlikelere karşı koruma ve millet bilincinin oluşmasına katkı sağlamak.
5- Gençlerimizin milli kurtuluş bilinciyle birlikte milli ve manevi değerler ile donatılarak özgüven sahibi olmalarını sağlamak.
6- Sakarya Meydan Muharebesi’nin tarihimizdeki önemi anlatılarak, Türkiye genelinde gündem oluşturmak.
7- Bölgedeki şehitliklere ilgiyi ve ziyareti arttırmak.
8- Proje kapsamında hazırlanacak filmler ve görselleri, yazılı, görsel ve sosyal medyada yayınlamak suretiyle, milli değerler ışığında bireyleri bilinçlendirmek.
9- “Tarihimi Öğreniyor, Tabiatımı Seviyorum” projesinin, işbirliği yaptığımız resmi ve özel kurumlarla etkin bir şekilde başarıya ulaşmasını sağlamak.
Sakarya Meydan Muharebesi Nerede Yapıldı?
Osmanlı’dan Türkiye Cumhuriyeti’ne Sakarya Nehri, kuruluş ve kurtuluş destanımızın yazılışına sahne olmuştur. Yunan ordusu, Büyük Millet Meclisi’nin bulunduğu Ankara’nın Polatlı ve Haymana yakınlarından geçen Sakarya Nehri boylarına gelmiştir. Bu bölge, tarihin kaydettiği en uzun sürecek meydan muharebesine hazırlanır. Genci ile yaşlısı, kadını ile erkeği, Anadolu bir ve beraber olmuştur.
22 gün, 22 gece sürecek meydan muharebesi için devlet ve millet el ele verir. Sakarya Meydana Muharebesi ile Viyana bozgunundan sonra düşmana dur denecektir. Sakarya Meydana Muharebesi’nin önemini anlamak için Yunanların neden İzmir’den çıkartma yaptıkları anlamak gerekir.
Gordion Düğümünü Çözen Asya’ya Hakim Olur
Yunanların Anadolu’yu işgal etmek üzere İzmir’e çıkarma yapmaları tesadüf değildir. Yunanlar tarafından “büyük fikir” anlamında kullanılan “megalo idea” yani büyük Yunanistan imparatorluğu kurma hayali halen devam etmektedir. Fatih, İstanbul’u fethettiğinde 13. Konstantin, Bizans İmparatoruydu. Yunan Kralı, 14. Bizans İmparatoru olma hayali ile haçlıların Anadolu’ya ilk ayak bastıkları İzmir’den işgale başlamışlardı. Yunan Kralı, İzmir üzerinden Sakarya Meydan Muharebesi’ne sahne olan Polatlı yakınlarındaki Yassı Höyük’te bulunan Gordion Düğümünü çözmek üzere Anadolu’yu işgal edip tüm Asya’ya hakim olmak istiyordu.
Yunanların kültüründe “Gordion Düğümünü çözenler tüm Asya’ya hâkim olur” felsefesi ve ideali vardır. Yunan Kralı, Polatlı yakınlarındaki Sakarya Nehri kenarında bulunan Gordion Düğümü’nü çözerek Ankara’yı işgal ettikten sonra, 14. Konstantin olarak Bizans tahtına oturmak üzere İstanbul’a geçip büyük Yunanistan imparatorluğu ülküsünü gerçekleştirmeyi planlıyordu.
“Hattı Müdafaa Yoktur, Sathı Müdafaa Vardır”
Tarih 26 Ağustos 1921. Sakarya Ovası ve Polatlı bölgesinde savaşın en şiddetli yaşandığı günler. Mustafa Kemal Paşa, Türk milletini başarıya götüren, tarihimize geçecek şu sözleri söyler:
“Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı vatandaşın kanıyla ıslanmadıkça terk olunamaz.”
Mustafa Kemal Paşa’nın söylediği bu söz, vatanın her karış toprağı için can vermeyi emrediyordu. Bu emri alan her birlik, her asker, vatan toprağını sonuna kadar savunmaya başlar. Mustafa Kemal Paşa, 10 Eylül 1921’de topyekûn saldırıya geçilmesini emreder. 11 Eylül’de Türk kuvvetlerin saldırısı tüm cepheye yayılır.
12 Eylül günü düşman, Sakarya’nın doğusundan sökülüp atılır. Büyük bozguna uğrayan Yunanlar, perişan bir durumdadır. 13 Eylül 1921’de Sakarya’nın batısına sürülen düşman, Mehmetçiğin azim ve iradesi ile Eskişehir’e doğru sürülmüştür.
Sakarya Meydan Muharebesi’nin sonunda, Türk ordusunun 1683 yılındaki 2. Viyana Kuşatması’nda aldığı yenilgiden dolayı süregelen çekilmesi sona ermiştir. Bu savaş, Türk ordusunun son savunma savaşıdır.
Sakarya Meydan Muharebesi sonuçları:
1- Bu savaş, ulusal Kurtuluş Savaşı’nın son savunma savaşıdır.
2- Düşmanın saldırı gücü, bu savaşın sonunda tükenmiştir. Türk topraklarını ele geçirme istekleri ve umutları tamamen yok olmuş, savunmaya geçmişlerdir.
3- Mustafa Kemal’e Mareşallik rütbesi ve Gazi unvanı bu savaşta (19 Eylül 1921) verilmiştir.
4- Türkiye ile Sovyetler Birliği arasında Kars Antlaşması imzalanmıştır.
5- Türkiye ile Fransa arasında Ankara Antlaşması imzalanmıştır.
6- Bu savaştan sonra Türkiye Büyük Millet Meclisi, Anadolu’da mutlak egemenlik sağlamıştır.
BAŞTA İÇİŞLERİ BAKANLIĞI DERNEKLER DAİRESİ BAŞKANLIĞI OLMAK ÜZERE “TARİHİMİ ÖĞRENİYOR, TABİATI SEVİYORUM” SOSYAL SORUMLULUK PROJEMİZE DESTEK OLAN RESMİ VE ÖZEL TÜM KURUM VE KURULUŞLARA TEŞEKKÜR ETMEYİ BİR BORÇ BİLİYORUZ.
İsmail KAHRAMAN
Avrasya Gazete Radyo Televizyon Yayıncıları Derneği
AGRT Genel Başkanı ve Proje Koordinatörü